مایعات و میعانات گازی که همراه با نفت خام و گاز طبیعی تولید می شوند و فرآورده های پالایشی مانند نفتا که به تنهایی ارزش قابل توجهی در بازارهای جهانی ندارد، همچنین اتان حاصل از گاز طبیعی که به وفور در ایران یافت می شوند، اصلی ترین منابع تامین کننده خوراک واحدهای پتروشیمی هستند؛ هر چند برخی معتقدند حتی اگر منابع خوراک اولیه این صنعت را نیز نداشتیم، باز می توانستیم به سراغ تولید محصولات پتروشیمی در کشور برویم. مهندس غفور یوسفیانی، عضو انجمن اقتصاد انرژی ایران که در گروه مذاکره کننده با ژاپنی ها در سال های شکل گیری کنسرسیوم ایران و ژاپن برای ساخت نخستین مجتمع پتروشیمی کشور حضور داشته است، با ایجاد هر چه بیشتر واحدهای پتروشیمی در ایران موافق است و این کار را با وجود سرمایه بر بودن، اقتصادی و به نفع نسل های آینده ارزیابی می کند. وی نیاز کشور به واردات محصولات ثانویه و نهایی پتروشیمی را در سال هایی که هنوز مجتمع های پتروشیمی در ایران پا نگرفته بودند، دلیل اصلی این نظر می داند و می گوید: روند افزایشی نیاز به واردات محصولات پتروشیمی، آن هم با هزینه هایی گزاف از اروپا و آمریکا، برنامه ریزان کشور را به فکر ایجاد نخستین مجتمع پتروشیمی کشور انداخت و مذاکره با ژاپنی ها برای ایجاد نخستین مجتمع پتروشیمی ایران آغاز شد. او سرمایه گذاری های گسترده ژاپن برای توسعه صنعت پتروشیمی و دستیابی به فناوری های جدید در این صنعت را مهم ترین علت ضروری بودن توسعه این صنعت در ایران معرفی می کند و می افزاید: ژاپن هیچ ذخیره نفت خامی ندارد، اما با صنعت پتروشیمی پیشرفته ای که شکل داده، توانسته است با استفاده از نفت خام ارزان کشورهایی مانند ایران، اقتصاد توسعه یافته ای را برای خود فراهم کند. به گفته وی، ارزش افزوده ناشی از تولید محصولات پتروشیمی بین 200 تا 400 برابر ارزش افزوده تولیدات پالایشگاه های کشور است که این صنعت را به اقتصادی ترین بخش زنجیره فعالیت های صنعت نفت کشور تبدیل کرده است و می توان گفت توسعه صنعت پتروشیمی و استفاده از نفت و گاز به عنوان خوراک واحدهای پتروشیمی، روشی ایده آل برای توسعه اقتصادی کشور به شمار می رود. هم اکنون به راحتی می توان تولیدات نهایی پتروشیمی را در تمام ابعاد زندگی مشاهده کرد. در واقع، گسترش سریع استفاده از این نوع تولیدات به گونه ای است که به نظر می رسد در آینده نزدیک، اثری از کاربرد انواع فلزات در زندگی روزانه بشر باقی نماند و نیاز دنیای امروز به محصولات نهایی صنعت پتروشیمی هیچگاه به حد اشباع نرسد. گستردگی در استفاده از محصولات پتروشیمی در صنایع مختلف، این صنعت را به صنعتی مادر در مجموعه اقتصاد کشور تبدیل کرده است و از امروز، با تکیه بر افزایش ظرفیت های صنعت پتروشیمی در سال های آینده، می توان برای شکل دادن به بسیاری از صنایع پایین دستی و حلقه های پایینی این صنعت به منظور تولید محصولات نهایی پتروشیمی برنامه ریزی کرد. گستردگی دامنه فعالیت های صنعت پتروشیمی به ویژه در حلقه های پایینی آن، امتیاز ایجاد فرصت های شغلی بیشتر را نیز برای به کارگیری نیروی انسانی متخصص بیکار کشور به همراه داشته است؛ به طوری که بر اساس نتایج یک مطالعه دانشگاهی، صنعت پتروشیمی پس از صنعت فولاد، بیشترین اشتغال زایی مستقیم را در مجموعه صنایع کشور به همراه دارد. دکتر کریم آذربایجانی، عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان که بخشی از این مطالعه دانشگاهی را به عهده داشته است، می گوید: صنعت پتروشیمی به طور معمول، صنعتی میانی و واسطه به شمار می رود که فعالیت های طیف وسیعی از صنایع بالادستی و پایین دستی صنعت نفت را تحت تاثیر خود قرار می دهد؛ به گونه ای که برخی از این صنایع، خوراک پتروشیمی را فراهم می کنند و گروه دیگری از آنها، تولیدات پتروشیمی را به عنوان خوراک و تولید محصولات مصرفی به کار می برند و می توان گفت توسعه صنعت پتروشیمی، با فعال تر کردن طیف وسیعی از صنایع کشور، باعث سرمایه گذاری القایی و ایجاد فرصت های شغلی بیشتر می شود؛ ضمن آن که بررسی ها نشان داده است اشتغال غیرمستقیم ناشی از فعالیت های صنعت پتروشیمی، به مراتب بیش از اشتغال زایی مستقیم آن است. دکتر آذربایجانی یادآور می شود: بر اساس مطالعات انجام شده، توسعه صنعت پتروشیمی باعث می شود ایران شرایط مناسبی برای حضور در بازار جهانی و پیوستن به سازمان تجارت جهانی داشته باشد؛ ضمن آن که در مقایسه با دیگر صنایع کشور، بیشترین ارزش افزوده را برای ایران به همراه دارد و باعث رهایی از صادرات تک محصولی و مواد خام می شود. و در نهایت آمار مهندس محمد هادی رهبری، مدیر عامل شرکت پتروشیمی بین الملل، مهر تاییدی دوباره بر تاکید کارشناسان برای توسعه سریع تر صنعت پتروشیمی در ایران می زند. بر اساس اعلام مهندس رهبری، اجرای طرح های پتروشیمی در 10 سال آینده، بیش از 16 میلیارد دلار ارزش افزوده برای کشور به ارمغان خواهد آورد. به گفته وی، اتان، متان یا هر ماده اولیه ای که برای تولید محصولات پتروشیمی به کار گرفته شود، با تبدیل شدن به فرآورده های گوناگون، بین 2 تا 15 برابر ارزش افزوده تولید می کند و صنعت پتروشیمی به طور میانگین 5 برابر به ارزش افزوده مواد هیدروکربنی کشور می افزاید. باید به خاطر داشت، حرکت به سوی جانشین سازی صادرات فرآورده های نفت، گاز و پتروشیمی به جای صدور نفت خام و گاز طبیعی و نیز حمایت و تقویت زنجیره تولید پایین دستی صنایع نفت، گاز و پتروشیمی با ایجاد ظرفیت های جدید تولیدی در صنایع پتروشیمی به منظور دستیابی به اهداف تعیین شده، از اصلی ترین سیاست های آینده صنعت نفت برای دستیابی به اهداف چشم انداز 20 ساله ایران در افق 1404خورشیدی به شمار می رود که حداکثر سازی ارزش افزوده صنعت نفت و گاز کشور و نیز حفظ و ارتقای جایگاه ایران را در سطح منطقه و نیز در بازارهای بین المللی به دنبال دارد. به گونه ای که پیش بینی می شود تا سال 1394 خورشیدی، ایران با تحقق سالانه 20 میلیارد دلار تولید مواد پتروشیمی، به نخستین تولیدکننده این محصولات در منطقه از نظر ارزش تبدیل شود؛ هر چند دستیابی به این هدف تا سال 1394 خورشیدی، به حدود 30 میلیارد دلار سرمایه گذاری نیاز دارد.