اوپک اعلام کرد که گاز مایع می‌تواند نقش حیاتی در دستیابی به هدف جهانی پخت‌وپز پاک ایفا کند؛ هدفی که در چارچوب برنامه توسعه پایدار سازمان ملل متحد تا سال ۲۰۳۰ تعیین شده است و با مشارکت کشورهای عضو اوپک و همکاری با ریاست‌های گروه ۲۰ دنبال می‌شود.

این آماری نگران‌کننده و تکان‌دهنده است. تقریباً یک‌چهارم جمعیت جهان، حدود ۲ میلیارد و ۱۰۰ نفر، برای پخت‌وپز از سوخت‌های آلاینده استفاده می‌کنند. سوخت‌های ناکارآمد پخت‌وپز خطرات عمده‌ای برای سلامتی ایجاد می‌کنند و به بیماری‌ها و مرگ‌ومیر منجر می‌شوند. آلودگی هوای خانگی مسئول حدود ۳.۲ میلیون مرگ در سال است.

راه‌حل غلبه بر این چالش غم‌انگیز واضح است: افزایش استفاده از سوخت‌های پاک پخت‌وپز.

سازمان جهانی بهداشت (WHO) دستورعمل‌هایی درباره تعریف سوخت پاک منتشر کرده است. برای پخت‌وپز، سوخت یا فناوری‌ پاک تلقی می‌شود که به سطح ذرات ریز و مونوکسید کربن توصیه‌شده در دستورعمل‌های جهانی کیفیت هوای این سازمان برسد. نمونه‌هایی از آن شامل انرژی خورشیدی، بیوگاز، گاز طبیعی و گاز مایع (ال‌پی‌جی) است.

اهمیت گاز مایع در دستیابی به هدف هفتم توسعه پایدار سازمان ملل متحد که بخشی از آن دستیابی جهانی به پخت‌وپز پاک تا سال ۲۰۳۰ است، از سوی طیف وسیعی از نهادها و کشورها مورد تأکید قرار گرفته است. در واقع، گاز مایع به‌عنوان راه‌حل اصلی برای تحقق این هدف در نظر گرفته می‌شود و افزایش دسترسی به اجاق‌ها و کپسول‌های گاز مایع در پیشرفت‌های حاصل‌شده تاکنون بسیار مؤثر بوده است.

مزایای گاز مایع روشن است. استفاده مستقیم از این سوخت به‌طور میانگین نیمی از انتشار گازهای گلخانه‌ای را در مقایسه با استفاده سنتی از زیست‌توده کاهش می‌دهد. اجاق‌های گاز مایع همچنین راحت، قابل حمل و دارای راندمان انرژی بالا هستند.

گاز مایع در صنایع نفت و گاز تولید می‌شود و حدود ۶۰ درصد کل گاز مایع تولیدی جهان مستقیم از میدان‌های نفت و گاز بازیابی می‌شود. در طول فرآیند پالایش نفت نیز در مراحل مختلفی مانند تقطیر اتمسفری، اصلاح و ترک‌خوردگی (کراکینگ)، گاز مایع تولید می‌شود. در سطح جهانی، حدود ۴۰ درصد از گاز مایع فرآورده جانبی پالایش نفت است.

اوپک در مشارکت‌های خود در نقشه راه ریاست برزیل بر گروه ۲۰ در زمینه راهبرد پخت‌وپز پاک در سال ۲۰۲۴، همچنین در همکاری با ریاست کنونی آفریقای جنوبی بر این گروه، بر نقشی که گاز مایع می‌تواند در بهبود استانداردهای زندگی، سلامت عمومی و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای ایفا کند، تأکید کرده است.

این سازمان از سیاست‌ها و برنامه‌هایی برای ترویج، تأمین مالی و اجرای پروژه‌هایی که استفاده از گاز مایع را در مناطق و کشورهای مختلف گسترش می‌دهند، حمایت می‌کند. کشورهای عضو اوپک نیز از طریق ابتکاراتی مانند «برنامه پایداری نفت» و «نقشه راه پخت‌وپز پاک» نقش مؤثری در این زمینه ایفا کرده‌اند.

از آنجا که تولید ال‌پی‌جی با زنجیره تولید صنعت نفت و گاز ادغام شده است، تأمین تقاضای رو به‌ رشد برای این سوخت مستلزم ثبات بازار نفت است. پیش‌بینی می‌شود تقاضای جهانی گاز مایع  در بازه زمانی سال‌های ۲۰۲۴ تا ۲۰۵۰ حدود یک میلیون و ۴۰۰ هزار بشکه در روز افزایش یابد و تا سال ۲۰۵۰ میلادی به بیش از ۱۱ میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه در روز برسد.

این روند با توجه به نقش محوری نفت و فرآورده‌های مشتق‌شده از آن مانند گاز مایع در بسیاری از جنبه‌های زندگی مدرن، بر ضرورت سرمایه‌گذاری بیشتر در صنعت نفت و گاز تأکید دارد. اوپک همواره خواستار سرمایه‌گذاری‌های به‌موقع و کافی در این صنعت بوده است.

بر اساس گزارش «چشم‌انداز جهانی نفت ۲۰۲۵» که به تازگی منتشر شده، سرمایه‌گذاری‌های تجمعی مورد نیاز در صنعت نفت تا سال ۲۰۵۰ به ۱۸ تریلیون و ۲۰۰ میلیارد دلار خواهد رسید. این سرمایه‌گذاری‌ها برای تضمین امنیت انرژی و کاهش فقر انرژی حیاتی خواهند بود.

اوپک اعلام کرده است که گاز مایع می‌تواند در مراقبت از آسیب‌پذیرترین اعضای جامعه نقش حیاتی ایفا کند و حتی نجات‌بخش باشد. این سازمان ابراز امیدواری کرده است که در سال ۲۰۳۰ جهان بتواند دستیابی جهانی به سوخت‌ها و فناوری‌های پاک برای پخت‌وپز را جشن بگیرد؛ هدفی که گاز مایع و صنایع نفت و گاز در تحقق آن نقش کلیدی خواهند داشت.

هیثم الغیص

دبیرکل اوپک