ایلام، استانی که جنگل‌های سرسبز بلوط آن همچون فرشی طبیعی گسترده شده و چشم‌اندازی کم‌نظیر به طبیعت ایران بخشیده است، میزبان یکی از حیاتی‌ترین پالایشگاه‌های گاز کشور است. این پالایشگاه نه‌تنها نقش مهمی در تأمین انرژی استان دارد، بلکه جزو حلقه‌های کلیدی شبکه پایدار گاز کشور به‌شمار می‌آید و به‌دلیل موقعیت جغرافیایی خاص، امنیت انرژی و استمرار تولید در آن اهمیت مضاعفی می‌یابد.
در دل این طبیعت بکر و در میان درختان بلوط، کارکنان پالایشگاه سال‌هاست با تلاشی مستمر و شبانه‌روزی، تعهد خود به پایداری انرژی را نشان می‌دهند. تعمیرات اساسی سالانه، افزون بر ارتقای تجهیزات و بهبود فرآیندهای تولید، فرصتی ارزشمند برای انتقال تجربه نیروهای باسابقه به نسل جدید و توسعه مهارت‌های نیروی انسانی است.
امسال نیز در شرایطی که ناترازی انرژی در کشور چالشی مهم به‌شمار می‌رود، کارکنان و مهندسان پالایشگاه ایلام با تکیه بر توان داخلی و بهره‌گیری از نوآوری‌های فناورانه و همکاری شرکت‌های دانش‌بنیان، موفق شدند تعمیرات را کوتاه‌تر، کارآمدتر و ایمن‌تر انجام دهند. این اقدام‌ها نه‌تنها به حفظ پایداری تولید و کاهش توقف‌های اضطراری کمک می‌کند، بلکه به ارتقای ایمنی، کاهش هزینه‌های بالادستی و افزایش قابلیت اطمینان پالایشگاه منجر می‌شود.
قابلیت اطمینان ۹۹.۴ درصدی
مسعود مرشدی، مدیر عملیات شرکت پالایش گاز ایلام در گفت‌وگو با خبرنگار شانا در تشریح تعمیرات اساسی امسال این پالایشگاه اظهار کرد: تعمیرات اساسی امسال از دوم شهریور آغاز شد و به‌مدت ۲۴ روز ادامه دارد. در حالی که تعمیرات اساسی پارسال از ۱۱ مهر تا ۱۰ آبان و به‌مدت حدود ۳۰ روز انجام شد، با توجه به ناترازی انرژی در کشور، امسال برنامه‌ریزی شد تعمیرات در بازه کوتاه‌تر انجام شود.
وی درباره مهم‌ترین اقدام‌ها در این دوره از تعمیرات اساسی تصریح کرد: تعمیرات و بازسازی ظروف فرآیندی و تاورها، نوسازی بخشی از خطوط فرآیندی، تعمیرات و بازرسی شیرآلات کنترلی، شیرهای اطمینان و شیرهای قطع اضطراری، همچنین تعمیرات پیشگیرانه و بازرسی منابع تغذیه بدون وقفه (UPS) که نقش کلیدی در پایداری سیستم‌های کنترل دارند، ازجمله فعالیت‌های اصلی است. افزون بر این، تعمیرات سیستم‌های کنترل، مشعل‌ها و اقدام‌های مربوط به پروژه جمع‌آوری گازهای مشعل نیز در حال انجام است.
مدیر عملیات شرکت پالایش گاز ایلام افزود: در پنج سال اخیر شاخص تحقق تعمیرات اساسی پالایشگاه ۱۰۰ درصد بوده است؛ به این معنا که تمام فعالیت‌ها در زمان پیش‌بینی‌شده و بدون حادثه به پایان رسیده و این موضوع با کاهش توقف‌های اضطراری، قابلیت اطمینان ۹۹.۴ درصدی برای پالایشگاه به همراه داشته است.
مرشدی به بهره‌گیری از فناوری‌های نوین در تعمیرات اساسی اشاره کرد و گفت: امسال از دستیار هوش مصنوعی برای شناسایی نقاط ناایمن، اجرای پوشش‌های غیرفلزی مقاوم در برابر خوردگی برای ظروف فرآیندی و نازل‌های تجهیزات، تکنیک فیز اَری ((Phased Array در ضخامت‌سنجی، استفاده از فینگرسیور (محافظ انگشت) برای باز کردن پیچ‌ها و تخلیه و شارژ مکانیزه بسته‌های کاتالیستی بهره گرفته‌ایم. این اقدام‌ها سبب تسریع عملیات و افزایش ایمنی شده است.
وی در زمینه استفاده از تجهیزات ایرانی اظهار کرد: بیش از ۷۰ درصد تجهیزات مورد نیاز شامل انواع شیرآلات، لوله‌ها، ظروف تحت فشار و حتی تجهیزات ابزار دقیق و برقی از توان داخلی تأمین شده است، همچنین برای مدیریت هزینه‌ها، پیمان‌ها و خدمات در بخش‌های مختلف برق، ابزار دقیق، مکانیک و سرویس‌های تعمیراتی تجمیع شد تا هزینه‌های بالادستی کاهش یابد.
مدیر عملیات شرکت پالایش گاز ایلام با اشاره به نقش نیروی انسانی متخصص و شرکت‌های دانش‌بنیان در این فرآیند بیان کرد: به‌کارگیری نیروی متخصص و خدمات دانش‌بنیان افزون بر ارتقای کیفیت تعمیرات، زمان انجام کار را کاهش داده و از توقف‌های ناخواسته در بهره‌برداری جلوگیری کرده است، همچنین در حوزه آموزش، نیازسنجی سالانه متناسب با هر شغل انجام می‌شود و کارکنان به‌صورت حضوری و مجازی آموزش‌های لازم را دریافت می‌کنند. دوره تعمیرات اساسی نیز بهترین فرصت برای انتقال تجربه از نیروهای باسابقه به جوان‌ترها به‌شمار می‌آید.
مرشدی درباره الزام‌های اچ‌اس‌ئی اظهار کرد: استفاده از دستیار هوش مصنوعی برای ایمنی، دریافت مجوز کار پیش از آغاز هر فعالیت، برگزاری نشست‌های توجیهی الزام‌های ایمنی در محل کار و حضور افسران ایمنی در هر واحد فرآیندی ازجمله اقدام‌هایی است که در این زمینه به‌کار گرفته شده و قابل الگوبرداری در سایر پالایشگاه‌ها نیز هست.
وی درباره تعمیرات پیشگیرانه یادآور شد: هم‌اکنون بیش از هزار کارت فعالیت برای ۷ هزار تجهیز در سامانه جامع نگهداری و تعمیرات (نت) پالایشگاه صادر شده و مطابق با آن تعمیرات پیشگیرانه و پیش‌بینانه در زمان مقرر انجام می‌شود. با ادامه این روند، همچنین استفاده از قطعات با کیفیت داخلی و خدمات شرکت‌های دانش‌بنیان، انتظار می‌رود در آینده توقف‌های اضطراری به حداقل برسد و قابلیت اطمینان پالایشگاه بیش از پیش ارتقا یابد.
بازرسی فنی؛ ضامن پایداری تولید
بهزاد کیان‌مهر، رئیس بازرسی فنی شرکت پالایش گاز ایلام نیز با تشریح وظایف و مسئولیت‌های این واحد گفت: وظیفه اصلی بازرسی فنی، پایش و تضمین سلامت تجهیزات است تا پایداری تولید حفظ شود. پالایشگاه ایلام وارد سال نوزدهم فعالیت خود شده و به همین دلیل نیازمند تعمیرات، نوسازی و پایش مستمر است. در این زمینه پروژه‌های متعددی در حوزه پایپینگ، برج‌های جذب و احیای آمین، همچنین بهره‌گیری از فناوری‌های نوین اجرا شده تا توقف‌های تولید به حداقل برسد.
وی با اشاره به شرایط خاص جغرافیایی استان افزود: پالایشگاه ایلام به‌دلیل قرار گرفتن در مرز عراق و فاصله زیاد از بنادر و مراکز صنعتی کشور، دسترسی محدودی به برخی تجهیزات و تیم‌های تخصصی دارد. با این حال با اتکا به توان داخلی و برنامه‌های تعمیراتی و پایشی موفق شدیم تولید را پایدار نگه داریم.
رئیس بازرسی فنی پالایشگاه ایلام با اعلام اینکه یکی از دستاوردهای مهم، همکاری با شرکت دانش‌بنیان پژواک رایان و تولید دو دستگاه پایش ضخامت تجهیزات فلزی برای نخستین بار در صنعت نفت ایران است، تصریح کرد: این دستگاه‌ها افزون بر کیفیت بالاتر، نسبت به نمونه‌های خارجی مزیت‌های قابل توجهی دارند و با قیمتی معادل یک‌پنجم نمونه مشابه عرضه می‌شوند، همچنین در حوزه مواد شیمیایی، با استفاده از آمین تولید داخل در مدیریت خوردگی، گام‌های مهمی برداشته‌ایم.
کیان‌مهر با تأکید بر نقش آموزش اظهار کرد: آموزش، جزئی جدانشدنی از فعالیت‌های بازرسی فنی است. تمام کارکنان رسمی، قراردادی و حتی پیمانکاران شخص ثالث به‌طور مستمر دوره‌های آموزشی می‌بینند. واحد بازرسی فنی پارسال از نظر نفرساعت آموزشی در میان سه واحد برتر شرکت قرار گرفت.
وی درباره پروژه‌های دانش‌بنیان تصریح کرد: ساخت دستگاه فراصوت (اولتراسونیک) برای پایش تجهیزات ازجمله اقدام‌های مهم اخیر بوده که وابستگی به نمونه‌های خارجی را از بین برده است. این دستگاه افزون بر صرفه‌جویی ارزی، کیفیت و اثربخشی بیشتری نیز دارد، همچنین در حال اجرای پروژه جایگزینی آمین تولید داخل به جای نمونه وارداتی هستیم که می‌تواند به صنعت پالایشی کشور کمک چشمگیری کند.
رئیس بازرسی فنی پالایشگاه ایلام در خصوص اقدام‌های زیست‌محیطی گفت: پروژه خاموش کردن مشعل‌ها در دست اجراست تا گازهای حاصل از فرآیند به جای سوختن، بازآوری و در فرآیند تولید استفاده شوند. خوشبختانه در حوزه آب و خاک سال‌هاست آلایندگی نداشته‌ایم و برای تبدیل شدن به یک شرکت پاک آماده‌ایم، همچنین در زمینه هوا، پایش مداوم آلاینده‌ها به‌ویژه در استک‌های واحد SRU انجام می‌شود.
کیان‌مهر با اشاره به برنامه این شرکت برای افزایش فاصله تعمیرات اساسی از یک سال به دو سال با استفاده از فناوری‌های پایش آنلاین، نوسازی تجهیزات و بازرسی‌های کارآمد بیان کرد: این اقدام افزون بر کاهش هزینه‌ها، نقش مهمی در تداوم تولید و پایداری شبکه انتقال گاز کشور خواهد داشت.
وی تأکید کرد: هر تجهیز کوچک مانند یک شیر اطمینان یا نشتی جزئی می‌تواند توقف تولید ایجاد کند. وظیفه ما این است که با پایش مداوم و نوسازی به‌موقع، این توقف‌ها را به حداقل برسانیم تا در فصل سرد سال، گازرسانی پایدار به مردم عزیز کشور تضمین شود.
روایت کارکنان از دغدغه‌ها و چالش‌ها
مسعود غلامی، از کارکنان تعمیرات مکانیک نیز درباره اهمیت ایمنی اظهار کرد: حفاظت از نفرات در اولویت است و وضعیت ایمنی پالایشگاه در مقایسه با بسیاری از صنایع کشور سطح بالایی دارد. آموزش نیروهای پیمانکار و رسمی به‌صورت مستمر انجام می‌شود و تعمیرات اساسی سالی یک‌بار انجام می‌شود تا تولید پایدار باشد.
وی گفت: هرچند بسیاری از نیازها از سوی تولیدکنندگان داخلی تأمین می‌شود، اما کمبود برخی قطعات خارجی یا خاص، گاهی محدودیت ایجاد می‌کند.
مژگان فرجی
نظر شما