به گزارش شانا به نقل از مدیریت امور اوپک و روابط با مجامع انرژی وزارت نفت، برزیل قصد دارد در اجلاس اقلیمی کاپ ۳۰ در نوامبر، ایجاد یک «مجمع جدید» برای دولت‌ها را پیشنهاد دهد؛ نهادی که به‌طور مشخص به بررسی تأثیر سیاست‌های اقلیمی بر تجارت جهانی بپردازد. این موضوع تاکنون در سازمان تجارت جهانی (WTO) و مذاکرات اقلیمی سازمان ملل جایگاهی نداشته است.

اقتصادهای نوظهور مانند برزیل، آفریقای جنوبی و هند، اتحادیه اروپا را متهم می‌کنند که با استفاده از سیاست‌های محیط‌زیستی، تجارت را محدود می‌کند. به‌ویژه دو سیاست «قانون ضد جنگل‌زدایی» که از دسامبر واردات برخی کالاها را ممنوع می‌کند و «سازوکار تنظیم مرزی کربن» (CBAM) که از ژانویه برای واردات فولاد و سیمان اجرا می‌شود، بیشترین نگرانی را برانگیخته است.

برزیل که میزبانی اجلاس کاپ ۳۰ را برعهده دارد، به دنبال شکستن بن‌بست چند ساله در مذاکرات است. «آندره کورئا دو لاگو»، رئیس کاپ ۳۰ اعلام کرد این پیشنهاد ابتدا در مجمع عمومی سازمان تجارت جهانی مطرح می‌شود تا حمایت لازم برای آغاز رسمی فعالیت این مجمع در جریان اجلاس نوامبر جلب شود.

قوانین سبز اروپا، حمایت از محیط‌زیست یا مانع تجارت

یک مقام برزیلی در این باره می‌گوید: «ما نگران روند فزاینده محدود کردن تجارت با استفاده از تغییرات اقلیمی به‌عنوان بهانه هستیم. اکنون نه کنوانسیون اقلیمی سازمان ملل و نه سازمان تجارت جهانی، چارچوبی مناسب برای این گفت‌وگو فراهم نکرده‌اند.»

به گفته منابع آگاه، مجمع جدید پیشنهادی از سوی برزیل می‌تواند بر توسعه راهکارهایی همچون به‌کارگیری ابزارهای نوین ردیابی جنگل‌زدایی تمرکز کند؛ چنین ابزارهایی از یک سو برای تولیدکنندگان مقرون‌به‌صرفه بوده و از سوی دیگر برای خریداران اروپایی قابل‌قبول است.

منظور از ابزارهای نوین ردیابی جنگل‌زدایی، فناوری‌ها و سامانه‌هایی است که منشأ کالاها را مشخص می‌کنند تا مطمئن شوند تولید آنها سبب تخریب جنگل‌ها نشده است. این ابزار می‌تواند شامل تصاویر ماهواره‌ای، رهگیری دیجیتال زنجیره تأمین یا حتی ثبت اطلاعات در بلاک‌چین باشد. کشورهای درحال توسعه تأکید دارند که این ابزارها باید کم‌هزینه و قابل‌استفاده برای کشاورزان کوچک هم باشند تا تجارتشان مختل نشود.

اتحادیه اروپا که بلندپروازانه‌ترین سیاست‌های مقابله با تغییرات اقلیمی را دنبال می‌کند، تأکید دارد سازوکار تنظیم مرزی کربن یک «اقدام تجاری» نیست، بلکه ابزاری برای ایجاد شرایط برابر میان تولیدکنندگان داخلی و خارجی است، چراکه تولیدکنندگان داخلی بابت انتشار کربن هزینه‌ می‌پردازند. در پیش‌نویس دستورکار این اتحادیه برای کاپ ۳۰ نیز آمده که اروپا آماده است درباره پیامدهای بین‌المللی سیاست‌های اقلیمی خود «در چارچوب دوجانبه، توافق پاریس و سازمان تجارت جهانی» گفت‌وگو کند.

طبق برنامه اولیه، مجمع پیشنهادی برزیل شامل دو گروه کاری خواهد بود؛ یکی با محوریت «اقلیم و تجارت» و دیگری درباره «گذار انرژی». همچنین قرار است نمایندگان دولت‌ها در حوزه تجارت و اقلیم دست‌کم هر چند ماه یک‌بار در قالب این مجمع گردهم آیند.

تحلیلگران معتقدند ابتکار برزیل در صورت موفقیت می‌تواند به پر کردن شکاف میان سیاست‌های اقلیمی و تجاری کمک کند. با این حال برخی ناظران هشدار می‌دهند که ایجاد یک نهاد موازی ممکن است به افزایش چندپارگی در حکمرانی جهانی منجر شود و رقابت نهادی میان سازمان ملل، سازمان تجارت جهانی و مجمع پیشنهادی را تشدید کند.