قطب شمال متعلق به کدام کشور است؟

با تشدید اختلاف ها در مورد مالکیت بر منابع نفت و گاز مناطق منجمد قطب شمال این پرسش در برخی رسانه ها شکل گرفته است که قطب شمال متعلق به کدام کشور است؟

به گزارش شانا، شبکه خبری «سایبرپرس» کانادا در گزارشی به مبارزه کشورهای حاشیه قطب شمال برای اثبات مالکیت خود بر این منطقه پرداخت و نوشت: پس از آن که روسیه هفته گذشته پرچم خود را در اعماق آب های قطب شمال نصب کرد، نوبت به دانمارک رسید که برای اثبات حاکمیت ارضی خود بر این منطقه غنی از نفت و گاز، گروهی را به قطب شمال اعزام کند.

ظاهرا تنها کانادا است که در مبارزه برای به دست آوردن قطب شمال از هم اکنون شکست خورده و اظهارات اخیر نخست وزیر این کشور نیز تاثیری در تغییر روند ماجرا نداشته است.

استیفن هارپر، نخست وزیر کانادا، روز جمعه گذشته (19 مرداد ماه) گفت یک بندر و نیز مرکز آموزش نظامی در بطن گذرگاه «شمال- غرب» در بخش کانادایی قطب شمال ایجاد خواهد شد تا به این ترتیب، جایگاه کانادا در خصوص ادعاهایش در باره این گذرگاه که همه برای به چنگ آوردن آن دندان تیز کرده اند، تقویت شود.
اما این «حرف ها» هیچ تناسبی با «مسابقه ای» که روسیه و دانمارک به راه انداخته اند، ندارد.

امیلین پلتیه، پژوهشگر «انستیتیو دریایی کبک» در ریموسکی گفت: دو اختلاف کاملا متفاوت و جدا از یکدیگر وجود دارد؛ یکی ادعای کشورها درباره مالکیت زمین و منابع زیرزمینی اقیانوس منجمد شمالی است که آب های آن بین المللی هستند و دیگری، مسئله به دست گرفتن کنترل گذرگاه «شمال- غرب» در خاک کانادا است.

بر اساس «کنوانسیون حقوق دریایی» سازمان ملل متحد که از سال 1982 اجرا می شود، هر کشوری تا 200 مایلی سواحل خود مالک بستر دریایی آن است. بنا بر این، در قطب شمال بیش از یک میلیون کیلومتر مربع بدون مالک می ماند.

اختلاف کشورهای حاشیه قطب شمال نیز بر سر همین منطقه از اقیانوس منجمد شمالی است و از آنجا که این منطقه به احتمال بسیار زیاد غنی از ذخایر چشمگیر نفت و گاز است، هر کشوری تلاش می کند ماجرا را به نفع خود پایان دهد.

بنا بر این گزارش، فقط کشورهایی می توانند ادعای مالکیت بر این منطقه را داشته باشند که موفق شوند ثابت کنند ادامه یک رشته کوهی که در کشور آنها وجود دارد، تا اعماق آب های اقیانوس منجمد شمالی کشیده شده است.
با توجه به این قاعده، پنج کشور می توانند ادعای خود را مطرح کنند؛ روسیه که خواستار بیش از نیمی از سرزمین قطب شمال است، کانادا، دانمارک، نروژ و آمریکا (از طریق آلاسکا).
اما در نهایت فقط سازمان ملل متحد باید بر اساس شواهد علمی که هر یک از این کشورها ارائه می کنند، تصمیم بگیرد که سرزمین مورد اختلاف باید به کدام کشور داده شود.

پلتیه گفت: بنا بر این، هر کشوری که درخواست محکم تری ارائه کند، قطب شمال را به دست خواهد آورد.
وی افزود: اما کانادا امکانات لازم را برای شرکت کردن در این نبرد ندارد؛ کانادا حتی یخ شکنی قوی برای این که بتواند به این منطقه از اقیانوس برود هم ندارد؛ کانادایی ها به اندازه یک دهه از روس ها عقب هستند.

این پژوهشگر در ادامه گفت: کانادا هرگز به طور رسمی حق خود را در خصوص این بخش از قطب شمال طلب نکرده است، در حالی که روس ها از سال ها قبل در این زمینه بسیار فعال عمل کرده اند.

مایکل بایرز، استاد حقوق بین الملل و ژئوپولیتیک دانشگاه ایالت «بریتیش کلمبیا» نیز چنین عقیده ای دارد.

وی گفت: دانشمندان کانادایی تجهیزات لازم برای اثبات ادعای مالکیت خود را ندارند؛ تمام کشورها بر خواسته خود بسیار مصر هستند به جز کانادا که در این مسابقه بسیار عقب است و این موضوع هرگز قابل قبول نیست.

هر کشوری تا ده سال پس از امضای کنوانسیون سازمان ملل متحد فرصت دارد تا درخواست و مدارک خود برای اثبات مالکیت را ارائه کند. روسیه کنوانسیون یادشده را در سال 1997 امضا کرد و تا پایان امسال فرصت دارد شواهد و مدارک خود را ارائه کند؛ کانادا نیز تا سال 2013 فرصت دارد.

استیفن هارپر در ابتدای سال 2006، زمان مبارزات انتخاباتی خود، متعهد به ساخت سه یخ شکن شد تا به این ترتیب کانادا بتواند مالکیت خود را بر اقیانوس منجمد شمالی به اثبات برساند، اما اوایل ماه گذشته اعلام کرد تغییر عقیده داده است و ترجیح می دهد در چارچوب پروژه ای 7 میلیارد دلاری و 25 ساله، کشتی هایی کوچک تر و نظامی بسازد!

این تصمیم نخست وزیر کانادا با مخالفت کارشناسان رو به رو شده است. امیلین پلتیه و مایکل بایرز معتقدند مشکلات قطب شمال نظامی نیستند و تصمیم هارپر کمکی به کانادا در اثبات مالکیت خود در صحنه بین المللی نخواهد کرد.

پلتیه معتقد است این تصمیم نخست وزیر کانادا، همچون تصمیم وی برای ساخت یک بندر و مرکز آموزش های نظامی در شمال کشور، بیشتر با هدف تضمین حاکمیت ارضی کانادا در گذرگاه «شمال-غرب» است که ظرف چند سال آینده به دنبال یخ شدن آب های قطبی، باز خواهد شد.

گذرگاه یادشده به وضوح در خاک کانادا واقع شده است، اما برخی کشورها از جمله آمریکا می خواهند که این گذرگاه از هر گونه محدودیت کانادا آزاد باشد. در حالی که کانادا می خواهد کنترل این گذرگاه را در دست بگیرد.

به گزارش شانا، روسیه اخیرا پرچم خود را در عمق‪ ۴‬هزار و  ۲۰۰‬ متری اقیانوس منجمد شمالی در قطب شمال نصب کرد.
این اقدام روسیه، کشورهای دیگر را نیز به تکاپو واداشته؛ به گونه‌ای که آمریکا نیز یک یخ شکن خود را راهی قطب شمال کرده است.
روسیه قطب شمال را به خاک روسیه مرتبط می داند که چنین موضوعی می تواند حاکمیت مسکو بر قطب را تثبیت کند؛ منطقه‌ای که اکنون گفته می‌شود یک چهارم ذخایر نفت و گاز جهان را داراست.
تلاش روسیه در سال ‪ ۲۰۰۱‬برای تبدیل قطب شمال به عنوان بخشی از خاک این کشور در سازمان ملل شکست خورد، اما اگر یافته‌های جدید مسکو به تایید مجامع بین‌المللی برسد، کشورهای حاشیه قطب شمال ناچار باید تسلیم شوند.
قطب شمال هم اکنون تحت نظارت سازمانی بین‌المللی است و جزو قلمرو هیچ کشوری محسوب نمی‌شود.

کد خبر 111968

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
0 + 0 =