مصرف نامطلوب و غیر‌بهینه انرژی در ایران، بخش قابل ملاحظه‌ای از ثروت ملی کشورمان را هدر می‌دهد.

متاسفانه میزان هدرروی انرژی در بخش‌های مختلف خانگی و صنعتی، فاصله زیادی با استانداردها و میانگین جهانی دارد و گاهی به چند برابر نیز می‌رسد. به‌عنوان نمونه باید برای حذف تدریجی یارانه‌ها نیز برنامه‌ریزی کرد. هرچند از اهمیت کمتری برخوردار است.

در سوئد با وجود سرمای شدیدی که وجود دارد، در بخش خانگی برای گرم کردن هر مترمکعب، معادل 120 «BTU» در ساعت انرژی مصرف می‌‌شود. در حالی‌که این رقم در ایران 500 «BTU» است.

در کشور ما به ازای هر هزار دلار تولید ناخالص داخلی، معادل 7/1 تن نفت، انرژی مصرف می‌‌شود که این رقم در بیشتر کشورهای دنیا بین 2/0 تا 3/0 تن و در ژاپن 12/0 تن است.

یکی از دلایل اتلاف انرژی در کشورمان، قیمت پایین انرژی و یارانه‌های سنگین است که در این بخش پرداخت می‌شود.

بنابراین، با به‌کارگیری سایر روش‌های بهینه‌سازی مصرف سوخت، باید برای حذف تدریجی یارانه‌های بنزین برنامه‌ریزی کرد.

هرچند در حذف یارانه‌ها، دولت باید اقشار ضعیف را مورد حمایت قرار دهد و از تجربه‌ای که در جهان وجود دارد، استفاده کند و مردم نیز باید بدانند که قیمت واقعی انرژی که مصرف می‌‌کنند، بسیار بالاتر از قیمت‌های کنونی است.

به‌عنوان مثال، قیمت واقعی بنزین در حال‌حاضر، حداقل 800 تومان است نه 100 تومان. 

البته باید تذکر داد که یارانه بنزینی که بیشتر کارشناسان به آن توجه می‌کنند، در مقابل یارانه گاز از اهمیت کمتری برخوردار است.

وحشتناک‌ترین یارانه در کشور، به صنعت گاز تعلق دارد. به‌طوری که گازطبیعی با هزینه تمام شده 300 تومان در هر مترمکعب، تنها 10 تومان محاسبه و فروخته می‌‌شود.

این روزها در حالی که صنعت نفت بیشترین تولید گاز را تجربه می‌‌کند، هنوز با کمبود گاز مواجه هستیم؛ زیرا هنوز افرادی هستند که از عواقب اخروی اسراف می‌ترسند.

برخی افراد ناآگاه می‌گویند وقتی روی دریایی از نفت وگاز قرار داریم، تعدیل قیمت انرژی منطقی نیست. این استدلال بسیار اشتباه است، چون نفت متعلق به همه ملت است و ارث پدری هیچ‌کس نیست که بخواهیم که آن را به آسانی هدر دهیم.

نفت سرمایه زیرزمینی است که باید با همان ارزش به دارایی روی زمین تبدیل شود و چنانچه در راه احداث راه‌آهن، اتوبان، سد و نظیر آن خرج شود، برای نسل‌های آینده هم اندوخته خواهد شد.

بر اساس سند چشم‌انداز در سال 1403 ایران باید رتبه اول تولید اقتصاد منطقه را کسب کند که با روند کنونی مصرف انرژی، در آن زمان روزانه 23میلیون بشکه نفت مصرف خواهد شد که در صورت اجرای تمام پروژه‌های توسعه‌ای، به واردات بیش از 17 میلیون بشکه نفت‌خام در روز نیاز خواهیم داشت که قطعا امکانپذیر نخواهد بود.

بنابراین، باید در روند مصرف انرژی، تجدید نظر اساسی شود.

اکبر ترکان

معاون برنامه ریزی و نظارت بر منابع هیدروکربوری وزارت نفت