به گزارش شانا، گروه بازان بزرگ‌ترین پالایشگاه و مجموعه پتروشیمی رژیم صهیونیستی است که در منطقه خلیج حیفا واقع شده است. این پالایشگاه سال ۱۹۵۱ تأسیس و به یکی از ارکان اصلی بخش انرژی رژیم صهیونیستی تبدیل شد. بازان روزانه حدود ۲۶,۶۰۰ تن نفت خام، معادل ۱۹۷,۰۰۰ بشکه فرآوری می‌کند. با رتبه ۹ در شاخص پیچیدگی نلسون، تأسیسات مدرن این پالایشگاه امکان تولید طیف گسترده‌ای از محصولات نفتی با ارزش بالا، ازجمله سوخت‌ها، پلیمرها، مواد آروماتیک و موم‌ها را برای بازارهای داخلی و بین‌المللی فراهم می‌کند. حدود ۷۰ درصد محصولات این شرکت در بازار داخلی رژیم صهیونیستی توزیع و ۳۰ درصد باقی‌مانده به کشورهای شرق مدیترانه صادر می‌شود.

سهامداران و ساختار مالکیت

بازان در سال ۲۰۰۷ خصوصی‌سازی شد و اکنون به‌عنوان یک شرکت عمومی در بورس تل‌آویو (TASE) با نماد بازان معامله می‌شود. مالکیت آن به‌طور عمده در اختیار دو نهاد بزرگ است: شرکت اسرائیل (Israel Corporation Ltd) حدود ۳۳.۵ درصد و شرکت صنایع پتروشیمی اسرائیل (Israel Petrochemical Enterprises Ltd) حدود ۱۵ درصد. حدود ۵۱.۵ درصد از سهام بازان در اختیار سرمایه‌گذاران عمومی است. بازان همچنین مالکیت کامل شرکت‌های تابعه‌ای مانند کارمل اولفینز و گادیو پتروشیمی را در اختیار دارد که توانایی‌های تولید پتروشیمی آن را تقویت می‌کنند. حمله موشکی ایران نه‌تنها عملیات این زیرمجموعه‌ها را مختل کرد، بلکه سبب کاهش ۲.۸ درصدی قیمت سهام بازان شد که نگرانی سرمایه‌گذاران درباره ثبات و سودآوری شرکت را نشان می‌دهد.

نقش پالایشگاه در اقتصاد اسرائیل

پالایشگاه بازان ستون اصلی بخش انرژی رژیم صهیونیستی است و بالغ بر ۶۰ درصد سوخت نفت‌گاز، ۵۰ درصد بنزین و ۵۰ درصد نفت سفید مورد نیاز برای سوخت جت و گاز پخت‌وپز را تأمین می‌کند. افزون بر این، ۴۴ درصد گاز مایع (LPG) اسرائیل را تولید می‌کند که برای گرمایش خانگی، آشپزی و کاربردهای صنعتی حیاتی است.

شرکت‌های زیرمجموعه بازان، کارمل اولفینز و گادیو، مواد اولیه ضروری برای صنایع پلاستیک و شیمیایی تولید می‌کنند و یک اکوسیستم صنعتی هم‌افزا در خلیج حیفا ایجاد کرده‌اند. حمله موشکی ۲۶ خرداد که تمام عملیات را متوقف کرد، خسارت اقتصادی روزانه حداقل ۲۰ میلیون دلار و خسارت فیزیکی برابر با ۲ میلیارد دلار به بار آورد. این اختلال زنجیره تأمین سوخت رژیم صهیونیستی را فلج کرده و این کشور را به استفاده از ذخایر اضطراری و افزایش واردات واداشته است.

آلودگی و خطرات سلامت عمومی

پالایشگاه بازان مدت‌هاست به‌دلیل آلودگی قابل‌توجه که سبب افزایش نرخ سرطان و آسم در منطقه خلیج حیفا شده، مورد انتقاد است. حمله موشکی ایران این نگرانی‌ها را تشدید کرد، به‌طوری‌ که ایستگاه‌های نظارتی مستقل در تاریخ ۹ تیر ۱۴۰۴، در جریان تلاش‌های بازسازی، انتشار بنزن (یک ماده سرطان‌زا) را در سطحی ۱۰۰ برابر بیشتر از حد نرمال تشخیص دادند.

با وجود ادعای بازان مبنی بر اینکه دستگاه‌های نظارتی داخلی آنها مطابق با استانداردهای زیست‌محیطی بوده‌اند، انجمن شهرهای خلیج حیفا برای حفاظت از محیط زیست و مقام‌های محلی، از جمله شهردار حیفا، یونا یهاو، فعالیت‌های پالایشگاه را زیر سؤال برده‌اند. شهردار حیفا در واکنشی صریح اعلام کرد: «نوشته‌ها روی دیوار است. اسرائیل باید فوراً روند تخلیه بازان را آغاز کند.» لیهی شاهار برمن، رئیس انجمن محیط زیست منطقه نیز گفت: «ادعای مدیران بازان درباره بی‌اثر بودن حمله موشکی از واقعیت کاملاً جداست.» این حمله که سبب آتش‌سوزی و آسیب به خطوط لوله شد، خطرات زیست‌محیطی حفظ چنین تأسیساتی در منطقه‌ای پرجمعیت را برجسته کرد.

اثرات توقف پالایشگاه بر بازارهای منطقه‌ای

توقف پالایشگاه ۱۹۷,۰۰۰ بشکه‌ای بازان موج‌هایی در بازارهای انرژی منطقه‌ای ایجاد کرده و عرضه نفت‌گاز و بنزین در مدیترانه را محدود کرده است. وابستگی رژیم صهیونیستی به بازان برای ۴۴ درصد از گاز مایع و بخش‌های قابل‌توجهی از سایر سوخت‌ها منجر به کمبود تخمینی ۷,۵۰۰ تنی گاز مایع در هفته‌های پس از حمله شده است. این اختلال رژیم صهیونیستی را مجبور به بررسی کاهش صادرات گاز مایع و افزایش واردات کرده که زنجیره‌های تأمین منطقه‌ای را تحت فشار قرار داده است. به دنبال این حمله راهبردی، همچنین نوسانات قیمت جهانی نفت ثبت شد، به‌طوری‌ که قیمت نفت برنت در ۲۳ خرداد ۱۴۰۴ با ۷ درصد افزایش به بیش از ۷۴ دلار در هر بشکه رسید، زیرا بازارها به تأثیر درگیری بر زیرمجموعه‌های انرژی واکنش نشان دادند.

پیامدها و جایگزینی با واردات

حمله موشکی ایران درخواست‌های تعطیلی دائمی پالایشگاه بازان را که مدت‌هاست از سوی فعالان زیست‌محیطی و ساکنان حیفا به‌دلیل آلودگی و خطرات امنیتی آن حمایت می‌شود، دوباره برانگیخته است. طرح رژیم صهیونیستی در سال ۲۰۲۲ برای انتقال این تأسیسات تا سال ۲۰۳۰ اکنون فوریت بیشتری یافته است. تعطیلی بازان نیازمند واردات ۶۰ درصد نفت‌گاز، ۵۰ درصد بنزین و ۵۰ درصد نفت سفید خواهد بود که به‌طور قابل‌توجهی وابستگی به تأمین‌کنندگان خارجی را افزایش داده و اقتصاد را در معرض نوسانات بازار جهانی قرار می‌دهد.

از دست دادن تولیدات پتروشیمی بازان همچنین صنایع پایین‌دستی مانند پلاستیک و مواد شیمیایی را مختل می‌کند و احتمالاً منجر به از دست دادن مشاغل و کاهش تولید صنعتی می‌شود. در حالی که بیمه بازان تا ۲۵۰ میلیون دلار خسارت را پوشش می‌دهد، چالش‌های اقتصادی و لجستیکی بلندمدت جایگزینی تولیدات آن با واردات ممکن است میلیاردها دلار هزینه داشته باشد.