بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران به عنوان فرمانده اقتصاد بین‌الملل کشور در یکصدوهفتادوششمین نشست اوپک که عصر دیروز (دوشنبه، ۱۰ تیرماه) در وین برگزار شد، به عنوان نماینده یکی از کشورهای مؤسس این سازمان حضور یافت.
زنگنه در حاشیه این سفر درباره توافقات وزیر انرژی عربستان با روسیه در اجلاس جی۲۰ ژاپن و خارج از اوپک گفت: این یکجانبه‌گرایی‌ها، کلیت اوپک را تهدید می‌کند، نه فقط ایران را. یکجانبه‌گرایی ضد ایران نیست، بلکه ضد موجودیت اوپک، اتحاد و همدلی اوپک است.
گفتنی است عربستان این روزها با اقدام‌هایی نظیر مذاکره خارج از اوپک و توافق با کشورهای غیراوپکی، سعی در کم‌رنگ کردن نقش سازمان اوپک در بازار جهانی نفت و همچنین کاهش قدرت ایران در اوپک دارد، اما هماهنگی ایران و دیگر اعضای اوپک سرنوشت میزان تولید و قیمت نفت را رقم خواهد زد.
نَرسی قربان، تحلیلگر انرژی درباره نقش ایران در اوپک می‌گوید: سازمان اوپک در سال ۱۹۶۰ با همکاری پنج کشور ایران، عراق، ونزوئلا، کویت و عربستان سعودی برای مبارزه با زورگویی‌های شرکت‌های نفتی که تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان را با قیمت نفت تحت فشار می‌گذاشتند تشکیل شد. امروز ۱۴ کشور در این سازمان بین‌المللی عضو هستند و همه تصمیم‌های اوپک با اجماع کامل اعضا اتخاذ می‌شود. البته باید گفت تصمیم‌های اوپک چیزی نیست که اگر یکی از اعضا آن را انجام نداد به شکایت در مراجع قضایی برسد. این تصمیم‌ها و مصوبه‌ها با همکاری عمومی و توافق تمام اعضا اجرا می‌شود.
به گفته این تحلیلگر حوزه نفت، ایران از ابتدا پایه‌گذار اصلی اوپک با دبیر کلی فؤاد روحانی بود و این نقش را همیشه با قدرت هرچه تمام‌تر ایفا می‌کرد. عربستان اما همیشه به دنبال جایگزینی ایران بود و تلاش می‌کرد به دلایلی مانند نفوذ آمریکا و تولید بیشتر نفت در این کشور جایگاه ایران را تضعیف کند.
قربان، به حساسیت نقش وزیر نفت ایران در شرایط فعلی اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: بدون شک نقش آقای زنگنه در اوپک هم نقشی حیاتی است و علت آن این است که زنگنه پرتجربه‌ترین وزیر اوپک است. هیچ یک از وزرای انرژی کشورهای دیگر به اندازه زنگنه سابقه حضور در اوپک را ندارند. ایشان تجربه‌های بی‌مثالی از ساختار انرژی کشورهای دیگر و چانه‌زنی‌ها دارد که اگر شما این سمت را به فرد تازه‌کار و یا تازه‌وارد دیگری بسپارید به‌طور قطع ایران متضرر خواهد شد. چنانچه پیش از این نیز دیدیم افراد دیگری به جای آقای زنگنه و به نمایندگی از ایران در اوپک حاضر شدند، اما هیچ دستاوردی برای کشور نداشتند. بنابراین ارزش شخص آقای زنگنه در اوپک بسیار حائز اهمیت است.
وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر تاثیر انتقادهای داخلی از وزیر نفت در این مقطع زمانی، توضیح می‌دهد: ممکن است ایشان مخالفانی در داخل کشور داشته باشند که موضوع دور از انتظاری نیست و سایر وزرا نیز از سوی منتقدان و شاید احزاب مخالف به بحث و گفت‌وگو و تقابل می‌نشینند. در کشورهای دیگر هم هر وزیری ممکن است از سوی نمایندگان مورد انتقاد قرار بگیرد، اما اینکه وزیری را که روبه‌روی دشمنان خارجی ایستاده از داخل تضعیف کنیم بسیار نادر است.
در کشورهای دیگر هم اگر نماینده کشور برای منافع کشورش تلاش می‌کند به طور قطع از داخل حمایت می‌شود و این رسم نیست که نمایندگان کشور را که در جبهه‌های بین‌المللی حضور دارند تضعیف کنند. به طور مثال، در پارلمان انگلیس شاید زد و خورد هم بین نمایندگان و وزرا رخ بدهد، اما در جایگاه مباحث بین‌المللی و سیاست‌های خارجی، وزرا مورد حمایت کامل احزاب و نمایندگان قرار می‌گیرند تا منافع کشورشان را تامین کنند. در کشور ما نیز تاکنون این رسم نبود که کسانی را که در خط مقدم بین‌الملل ایستاده‌اند تضعیف کنیم.
به گفته این تحلیلگر حوزه انرژی، اکنون به دلیل آنکه صادرات و تولید نفت ایران کمتر شده، وزیر نفت کشورمان قدری دستش خالی شده است و به همین علت به طور قطع برای حضور در جلسات اوپک باید مورد حمایت کامل و قطعی قرار بگیرد که بتواند منافع کلان کشورمان را در حوزه انرژی بین‌المللی تامین کند.
قربان، درباره این موضوع که این روزها انتقادهایی مبنی بر تمایل وزیر نفت نسبت به فروش نفت بیشتر و به عبارتی خام‌فروشی در کشور مطرح شده است، توضیح می‌دهد: موضوع خام‌فروشی سال‌های سال است که در اقتصاد ایران مطرح است. اکنون در شرایطی اجبار به قطع خام‌فروشی داریم که درآمدهای ارزی دولت به‌شدت کاهش پیدا کرده است. ما زمانی می‌توانیم از خام‌فروشی فاصله بگیریم که منابع ارزی کافی داشته باشیم و آن را در بانک‌های بین‌المللی یا پروژه‌های دیگر سرمایه‌گذاری و از محل سود آن نیاز ارزی کشور را به جای درآمد نفتی تامین کنیم، اما اکنون که منابع ارزی کشور به‌شدت کاهش پیدا کرده، ما چگونه می‌خواهیم درآمد فروش نفت را نیز حذف کنیم و به سمت فرآوری نفت برویم؟
احداث و راه‌اندازی یک پالایشگاه هزینه‌ای بیش از ۴ میلیارد دلار دارد. آیا این بودجه را داریم که آقای زنگنه با آن پالایشگاه بسازد؟ درست است که ما به اجبار کاهش خام‌فروشی داریم، اما شرایط لازم برای استفاده از این فرصت فراهم نیست. کسانی که منتقد این موضوع هستند هیچ راهکار عملیاتی برای جایگزینی خام‌فروشی ارائه نمی‌دهند. از سوی دیگر زمان احداث یک پالایشگاه حدود پنج سال به طول می‌انجامد، آیا منابع لازم برای احداث این پالایشگاه‌ها در شرایط کنونی وجود دارد؟
قربان درباره آمار و اطلاعات فروش نفت ایران، تاکید دارد که آمار و اطلاعات میزان فروش نفت تنها در اختیار وزارت نفت است و آماری هم در اختیار کسی قرار نمی‌دهد. نباید هم این آمار را در اختیار کسی قرار دهد. این اطلاعات برای کشور اطلاعاتی حیاتی است و لازم است که از آنها حفاظت شود.
منبع: خبرآنلاین
نظر شما