هیثم الغیص در گفت‌وگویی برخط (آنلاین) به خبرگزاری رویترز گفت: سیاستگذاران، قانونگذاران و سرمایه‌گذاری ناکافی در صنایع نفت و گاز دلیل اصلی قیمت بالای انرژی هستند، نه سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک).
نبود سرمایه‌گذاری در بخش نفت و گاز در پی افت قیمت نفت ناشی از بحران شیوع ویروس کووید-۱۹ (کرونا)، ظرفیت تولید مازاد اوپک را به‌طور قابل توجهی کاهش داده و توانایی این سازمان را برای واکنش سریع به اختلال‌های احتمالی بیشتر عرضه محدود کرده است.
در پی آغاز تنش‌های بین مسکو و کی‌یف، قیمت نفت خام شاخص برنت دریای شمال در ماه مارس به بالاترین سطح خود یعنی ۱۴۷ دلار برای هر بشکه رسید، در حالی که قیمت‌ها از آن زمان کاهش یافته است، اما این ارقام هنوز برای مصرف‌کنندگان و کسب‌وکارها در سراسر جهان بالا هستند.
الغیص که از یکم اوت امسال هدایت سکان دبیرکلی اوپک را به‌دست گرفت، در این باره خطاب به مصرف‌کنندگان انرژی گفت: اوپک را مقصر ندانید، سیاستگذاران و قانونگذاران خود را مقصر بدانید، زیرا این سازمان و کشورهای تولیدکننده بارها و بارها برای سرمایه‌گذاری در صنایع نفت و گاز فشار آورده‌اند.
آژانس بین‌المللی انرژی ماه گذشته میلادی اعلام کرده بود که سرمایه‌گذاری در صنایع نفت و گاز نسبت به پارسال ۱۰ درصد افزایش یافته است، با این حال بسیار پایین‌تر از سطح سال ۲۰۱۹ است و ادامه داد که حجمی از کمبود عرضه روسیه باید با افزایش تولید در دیگر نقاط جهان جبران شود.
دبیرکل اوپک در عین حال با اشاره به کمبود سرمایه‌گذاری در بخش پایین‌دست، افزود: اعضای اوپک ظرفیت پالایشی خود را برای جبران کاهش آن در اروپا و ایالات متحده آمریکا افزایش داده‌اند.
الغیص گفت: ما نمی‌گوییم که جهان برای همیشه نیازمند سوخت‌های فسیلی خواهد بود، اما با گفتن اینکه ما روی سوخت‌های فسیلی سرمایه‌گذاری نمی‌کنیم هم مخالفیم، زیرا نمی‌توان یک‌شبه از نقطه A به نقطه B رفت.
وی افزود: فلسفه وجودی اوپک اطمینان‌بخشی به عرضه کافی و مطمئن نفت به بازارهای جهانی است، اما اگر به سرمایه‌گذاری توجه نشود، شرایط بسیار چالش‌برانگیز و دشوار خواهد بود و باید در سطح جهان این موضوع را جدی گرفت و برای آینده آن برنامه‌ریزی کرد.
گمانه‌زنی و ترس عامل اصلی کاهش قیمت نفت است
قیمت‌های جهانی نفت خام پس از ماه مارس روندی کاهشی داشته و برنت هفته گذشته به پایین‌ترین سطح ۶ ماه گذشته خود یعنی زیر ۹۲ دلار برای هر بشکه رسید.
الغیص ضمن ارائه چشم‌اندازی نسبتاً خوش‌بینانه برای بازار نفت در سال ۲۰۲۳ با فرض اینکه جهان با تورم فزاینده مقابله می‌کند، گفت: شرایط کنونی برگرفته از روند کند اقتصادی است و این اوضاع پنهان شدن اصول فیزیکی بازار را در پی دارد.
وی اظهار کرد: ترس، گمانه‌زنی‌ها و نگرانی‌های زیادی وجود دارد و این همان موضوعی است که سبب کاهش قیمت‌ها می‌شود.
دبیرکل اوپک تصریح کرد: در حالی که در بازار فیزیکی، ما شرایط را بسیار متفاوت می‌بینیم، تقاضا همچنان شرایط خوبی دارد، ما همچنان چشم‌اندازی مثبت و افزایشی را برای تقاضای نفت متصور هستیم و درباره تقاضا برای ادامه سال بسیار خوش‌بین هستیم.
الغیص ادامه داد: از نظر من ترس درباره شرایط تقاضای نفت چین چندان درست نیست، زیرا این کشور هنوز هم مقصدی فوق‌العاده برای رشد اقتصادی است.
اوپک و متحدانش (اوپک‌پلاس) در سال ۲۰۲۰ میلادی برای کمک به مدیریت کاهش افسارگسیخته قیمت‌ها و تقاضای جهانی نفت خام که در بحران شیوع ویروس کرونا و قرنطینه‌های طولانی‌مدت رخ داده بود، عرضه نفت خود را در سال ۲۰۲۰ کاهش دادند و پس از آن طی روندی تدریجی توافق کاهش تولید خود را تسهیل کردند تا جایی که پس از پایان این توافق تصمیم گرفتند تولید خود را در ماه سپتامبر نیز روزانه ۱۰۰ هزار بشکه هم افزایش دهند.
پیش از نشست بعدی که اوپک‌پلاس در پنجم سپتامبر (۱۴ شهریورماه) برگزار می‌شود، الغیص با وجود دیدگاه مثبتش درباره چشم‌انداز سال آینده میلادی گفت: هنوز زود است بگوییم چه تصمیمی گرفته می‌شود.
وی افزود: من می‌خواهم واضح بگویم که در صورت لزوم می‌توانیم تولید را کاهش دهیم و چنانچه لازم شود هم می‌توانیم تولید را اضافه کنیم.
دبیرکل اوپک تأکید کرد: تصمیم‌ها وابسته به چگونگی پیش رفتن اوضاع است، اما همان‌طور که گفتم همچنان خوش‌بینیم، ما شاهد کاهش رشد تقاضا در سال ۲۰۲۳ هستیم، اما نباید بدتر از آنچه در طول تاریخ داشته‌ایم باشد.
الغیص درباره چشم‌انداز سال ۲۰۲۳ ادامه داد: من نسبتاً خوش‌بین هستم و فکر می‌کنم جهان با فشارهای اقتصادی ناشی از تورم به شیوه‌ای مطلوب رفتار می‌کند.
خواستار تمدید توافق همکاری با روسیه و تولیدکنندگان غیراوپک هستیم
وی تصریح کرد: اوپک‌پلاس در سال ۲۰۱۷ میلادی برای مقابله با مازاد عرضه که در سال‌های ۲۰۱۶-۲۰۱۴ ایجاد شده بود، محدودیت عرضه را آغاز کرد و اوپک هم مشتاق است اطمینان حاصل کند که روسیه بخشی از توافق تولید نفت اوپک‌پلاس حتی پس از سال ۲۰۲۲ باقی می‌ماند.
دبیرکل اوپک با بیان اینکه ما خواهان تمدید توافق با روسیه و دیگر تولیدکنندگان غیراوپک هستیم، گفت: این توافق رابطه‌ای بلندمدت شامل اشکال گسترده‌تر و جامع‌تر ارتباط و همکاری میان ۲۳ کشور است و تنها به بحث تولید ختم نمی‌شود.
معصومه‌سادات هاشمی
نظر شما